یکی از توسلاتی که بهسرعت جواب میدهد، ذکر “یا فاطمه” است.بطوریکه بزرگان ما گفتهاند که چون ساعت توسل به حضرت فاطمه(س) در سحرگاهان است و ایشان لیله القدر خداوند تبارکوتعالی است،هرکس گرفتاری و مشکلی دارد نیمهشبی بلند شود و وضو بگیرد و بهتر زیر آسمان برود روبهقبله و دستبهسینه حداقل یک دور تسبیح ذکر “یا فاطمه” بگوید به صدایی که به گوش خودش بیاید.
ما در سر سفرهی هفتسین معمولاً ذکر” یا مقلبالقلوب ” را میگوییم تا در این بهار طبیعت، دل ما نیز دگرگون شود و تجلی مقلبالقلوب خدا در چهرهی امیرالمؤمنین(ع) است. اگر خدا بخواهد دل کسی را دگرگون کند به دست مبارک امام علی(ع) این کار را انجام میدهد و در برخی روایات داریم که یکی از آن شخصیتهایی که دل مابین دو انگشت اوست و خدا اگر بخواهد به دل ما نگاه کند، خدا به اوامر میکند که در دل ما تحول ایجاد کند، وجود مقدس حضرت فاطمهی زهرا(س) است با همین ذکر” یا فاطمه” است. زیرا فرمودهاند که دو اسم است که قفلهای بسته را بازمی کن، یهودیها پشت هر دربستهای که بمانند نام مقدس مادر حضرت موسی(ع) را صدا میکنند تا دربرویشان گشوده و باز شود، و برای ما شیعیان نام مقدس حضرت فاطمه(س) است.
امام صادق(ع)فرمودند: شما پشت هر دربستهای که قرار بگیرید، قفلش را بانام مبارک مادرمان” فاطمه” میتوانید بازکنید.
مرحوم آیتالله کشمیری نقل میکنند که به مسجد سهله رفته بودیم متوجه شدیم خادم در را قفل کرده و رفته است، رفیق ایشان میگوید که چه کنیم؟ بیرون بسیار خطرناک است، آقای کشمیری میگوید که نترس، به ما گفتهاند که نام مادرمان”فاطمه” قفلهای بسته را بازمیکند و ما که درهای بهشت را به نام مادرمان بازمیکنیم ببینم که میتوانم یک قفل بستهی دنیا را بانام ایشان بازکنم. پسدست به قفل گرفته و یکبار نام “یا فاطمه” را صدا کردم و در خودبهخود گشوده شد و داخل شدیم.
همیشه بدانید که مزد عزاداری کردنها و عرض ادب کردنها با هیچکدام از ائمه نیست بلکه هرچه مزد قرار است به تو بدهند با دست پربرکت امام زمان(عج) است. شما نام مبارک یا فاطمه را صدا میزنید اما دهش به دست امام زمان(عج)است.
یکی از علماء مشهور شهر شیراز نقل میکند که: دوست مؤمنی داشتم که ماهیگیر بود و با برادرزادهاش به ماهیگیری میرفت و از آن راه ارتزاق میکردند.یکبار که لب دریا بودند برادرزادهاش میلرزد و به داخل آب میافتد و او هر کاری که میکند نمیتواند او را نجات دهد، پس خسته و درمانده لب ساحل میافتد کهای داد برمن چگونه جواب مادرش را بدهم. زمان طولانی گذشت ناگهان دید که آب قلقل کرد و گویا دستی برادرزادهاش را برداشت و به ساحل گذاشت و من به تعجب نگاه کردم که مدت طولانی است که تو در آب هستی والان باید جنازهات بالا بیاید چگونه نجات پیدا کردی؟ برادرزادهاش گفت: وقتی به داخل آب افتادم و مرتب فرومیرفتم و جان به گلویم رسید و دیدم که الآن است که خفه شوم یاد روضهها افتادم که میگفتند هر وقت که تمام درها برویت بسته شد صدا بزنید ” یا ابوالفضل” و من در آب در دلم صدا کردم “یا ابوالفضل” به دادم برس، دیدم اسبسواری کنارم ایستاده و میگوید من را صدا نزن بلکه امام زمانت را صدا بزن و هرگاه دادرس و فریادرسی میخواهی امام زمانت را صدا بزن و نگاه کردم دیدم سیّد بزرگواری ایستاده و دست من را گرفت و به ساحل رساند.
زیارت از راه دور حضرت فاطمه(س)
یکی از راههای دیگر توسل به حضرت فاطمه(س) زیارت کردن ایشان است ،اما نمیدانیم که قبر مطهر ایشان کجاست زیرا همه میدانیم که ایشان به قهر از دنیا رفتهاند و نه اینکه قبر ایشان پنهان است اما معرفت به قبر ایشان وجود ندارد، چهبسا در زیارتی که به مدینه داشتهای سر قبر مطهر ایشان نشستهای و حدیث کسا خواندهای اما معرفت و آشنایی به قبر ایشان نداشتهای. از قبر مطهر ایشان نشانههایی دادهاند مثلاً امام رضا(ع) فرمودهاند که جدهام فاطمهی زهرا(س) را در حجرهشان دفن کردهاند و خانه بعدها کوچکشده و قبر مادرم در مسجدالنبی قرارگرفته( البته بخش قدیمی مسجد) به همین جهت امام صادق(ع) فرمودند: شما اگر بین محراب و منبر نماز بخوانی ثوابش کمتر از نماز در مسجدالنبی است زیرا در مسجد قدیمی ممکن است شما درجایی قرارگرفته باشی که محل قبر مطهر حضرت فاطمه(س) باشد. زیرا در شب وفات ایشان، شرایط طوری نبود که امام علی(ع) بتوانند جنازه را بیرون ببرند زیرا حکومت در همهجا مأمور گذاشته بودند وقتی امام علی(ع) ایشان را شستشو میدادند به فرزندانشان گفتند که آستینهایتان را به دندان بگیرید تا صدایتان بیرون نرود و چراغها را خاموشکنید. اسماء میگوید که یا علی من در تاریکی نمیبینم تا آب بریزم، امام دستور دادند تا شاخهی خرما روشن کردیم. حال در این شرایط مگر میتوان جنازه را از خانه خارج کرد.
ما در زیارتها، زیارت راه دور و نزدیک داریم،این زیارت از جناب مرحوم سیّد رضی است. دستها را به سینه گذاشته و بگو: السَّلامُ عَلَیکِ یا سَیِدَهِ النِساءِ العالَمین السَّلامُ عَلَیکِ یا والِدَهِ حُجَجِ عَلَی الناسِ اَجمَعین السَّلامُ عَلَیکِ اَیَتُها المَظلومَه اَلمَمنوعَهِ حَقُّها اَللهُمَ صَّلِ عَلی اَمَتِکَ وَابنَتِ نَبیِّکَ وَ زَوجَهَ وَصیِّ نَبیِّکَ صَلاتَ یُزلِفُها فَوقَ زُلفاً عِبادُکَ المُکَرَمون مِن اَهلِ السَماواتِ وَ الاَرض.
بلافاصله دو رکعت نماز توسل به ایشان و در رکعت اول بعد از حمد ، شصت بار سورهی توحید و در رکعت دوم بعد از حمد، یکبار سورهی کافرون.بعد از سلام نماز، تسبیحات حضرت فاطمه(س) و بعد سر به سجده بگذار و صد مرتبه بگو”یا فاطمه”.
سید رضی محاسنشان را کف دست گرفته و میگفتند که این ریش را من گرو میگذارم که سر از سجده بلند نکرده، مادرم فاطمه(س) جوابت را بدهد.
در میان تمام القاب و کنیهها و اسمهای ایشان که” فاطمه” در میان آنان سرآمد است، در این زیارتنامه شما میگویید خدایا از جانب من درود بفرست بر کنیزت، عالیترین مقام ایشان، کنیز خدا بودن است مثل پدرشان که” عبدالله ” هستند و میفرمودند که من فخر میکنم که بندهی خدا هستم.
ایشان محدثه هستند، در روزهای آخر عمر مبارکشان، به در چشم دوختند و فرمودند: السلام علیک، امام علی(ع) فرمودند: فاطمه جان کیست؟ جواب دادند: جبرئیل است و پایین پایم ایستاده است و میکائیل سمت راستم و اسرافیل در سمت چپم و عزرائیل دستبهسینه ایستاده و میگوید دختر رسول خدا(ص) اجازهی ورود میدهی. و عزرائیل سر به کهکشان دارد پا به قعر زمین دارد و یک بالش به مشرق و یک بال به مغرب دارد و سر فرود آورده و اجازهی ورود میخواهد.
در این زیارتنامه ما ایشان را به این القاب نمیخوانیم بلکه میگوییم درود بر کنیز تو، ایشان هجده سال دستبهسینه خدمت خداوند ایستاد.
از یکی از علماء سؤال کردند: که حضرت زینب کبرا(س) به چه چیزی به این مقام رسید؟ آیا به دختر علی(ع) بودن یا به دختر زهرا(س) بودن یا به همراهی با پدر و یا همراهی با برادرش حسن و یا به همراهی در کربلا و یا به اسارتش و یا به صبر کردن. ایشان جواب دادند که به هیچکدام این مقام را به ایشان ندادند بلکه زینب به این زینب شده که یکلحظه از یاد خدا غافل نبوده است.
حضرت فاطمه(س) به این دلیل به این مقام رسیدهاند که در مقابل خداوند کنیز خداوند بوده است. در روایت است که امام علی(ع) میپرسیدند که فاطمه جان تو را چه بنامم. ایشان میگفتند: بگو کنیز خداوند.
دلایل گرامی داشتن ایام فاطمیه
به چهار دلیل باید این ایام گرامی داشته شود:
1) به مناسبت بررسی شخصیت عجیب و همهجانبهی ایشان اعم از شخصیت عبادی، علمی، خصوصی، معرفتی ، در لباس مادری ، در لباس همسری، در لباس مسلمان بودن.
2) به خاطر تعدی و تجاوزی که به حدود ایشان شده است. عزرائیل با تمام هیبتش وقتی به در خانهی ایشان میآید از حضرت فاطمه(س) اجازه میخواهد. حضرت ابراهیم(ع) وقتی هیبت عزرائیل را دید غش کرد، عزرائیل باهیبت مردی به سراغ پیامبر(ص) میآید اما برای حضرت فاطمه(س) به هیبت اصلی خود آمد و اجازه گرفت. حال داخل این خانه بیاجازه وارد شدند و آن مصائب را به بار آوردند.
3) به خاطر مظلومیت امام علی(ع)، ایشان یکجملهای دارند که بارها برمنبرگفته اند اینکه: یا رسولالله از لحظهای که آخرین نفست را کشیدی من مظلوم قرار گرفتم و تا قیامت نیز مظلوم خواهم بود.
4)به خاطر مظلومیت حضرت محسن(ع)، هیچوقت در ذهنت نیاید که یک کودک ششماهه را کشتند بلکه اگر ایشان به دنیا میآمدند یک حسن و یا یک حسین دیگری بودند یعنی آنان عالم را از داشتن حسن و حسین دیگری محروم کردند، و بخشی از نسل حضرت فاطمه(س) را کشتند.
بررسی شخصیت حضرت فاطمه(س)
ما حضرت فاطمه(س) را بهعنوان انسان کامل نگاه میکنیم. انسان برای تکاملش مراحلی دارد و ما بهعنوان انسانهای جهان انسانیت، اگر بخواهیم انسان کامل شویم، چه باید بکنیم؟ ما به چه کسی انسان کامل میگوییم؟
امام علی(ع): انسان کامل انسانی است که پایههای شخصیتش را بر اساس عقل بنا نهاده است.
انسانی که عُقَلایی زندگی میکند و عقلش او را مؤمن و مُتقی کرده است و او را وادار کرده که در زندگی تصمیم درستی بگیرد.
انسان یک رضا و خوشنودی دارد که او را خوشحال میکند و یک غضب دارد که او را ناراحت و عصبانی و خشمگین میکند. انسان کامل، انسانی است که تمام رضایتها و غضبهای زندگیاش بر اساس عقلش است. آن آدمی که فقط رضایتش بر اساس خوردن و خوابیدن است، انسان کاملی نیست زیرا عقل از شکم لذت نمیبرد و بلکه نفس از شکم لذت میبرد.آن آدمی که توان دیدن یک نفر بهتر از خود را ندارد انسان کاملی نیست.تا وقتی نفس رضایت دارد من انسان کاملی نیستم. اگر حتی یک روز و یا یک ساعت، رضایتم و یا خشمم بر اساس عقل بود من به آن اندازه انسان کامل بودهام و در بقیهی موارد از دایرهی انسان بودن خارجشدهام.
اما در میان تمام انبیاء، رضایتشان بر اساس عقل نیست بلکه بر اساس رضایت و خشم خداوند، راضی و خشمگین هستند و از مرحلهی عقل گذشتهاند. حضرت ابراهیم (ع) در تمام مراحل آزمایش خود به فرزندش راضی بود به رضایت خداوند زیرا خواست خداوند است.وقتی پیامبر(ص) به معراج رفتند تمام اتفاقاتی که بر سر حضرت فاطمه(س) و شوهرش و حسن و حسین او و زینبش و تمام ائمهی بعد میآید را نشان داد و بعد پرسید: چگونه هستی یا رسولالله(ص)، ایشان فرمودند: راضی هستم به رضایتت و تسلیم قضایت هستم.
در این میان فقط یک نفر است که قضیهاش برعکس است، خدا راضی است به رضای حضرت فاطمه(س) و خدا عصبانی است به خشم حضرت فاطمه(س)، و اینجا میتوان این روایت امام صادق(ع) را فهمید که خدا تو را فاطمه قرارداد زیرا مردم از درک کنه مقامت عاجز هستند. و اینجا حضرت فاطمه(س) از تمام انبیاء بالاتر است. و در روز قیامت هم خداوند ندا میدهد فاطمه تو چیزی از من طلب داری و آن رضایت است و من میخواهم بدانم که تو به چه چیزی راضی میشوی و من هم به آن راضی شوم.
فقط امام علی(ع) میتواند این مقام را درک کند زیرا وقتی ایشان را دفن کرد فرمود: فاطمه جان تو من رابه دو چیز مجبور کردی، یک اینکه بعد از تو ازدواج کنم و دیگر اینکه مراقب بچه باشم وگرنه من از سر قبر تو هرگز هیچ جا نمیرفتم، فاطمه بدان تازندهام غصهام در فراق تو پایان ندارد و تازندهام تمام شبها را به یاد تو بیدار هستم.
این بحث یک زن و شوهر جوان نیست بلکه بحث مقام و مرتبهی حضرت فاطمه(س) است.